Χωριό - χωριάτες (31)

Παροιμίες και γνωμικά για το χωριό και τους χωριάτες

Η γοητεία της ελληνικής υπαίθρου μέσα από την παράδοση. Το χωριό στην ελληνική λαϊκή σοφία δεν είναι απλώς ένας τόπος, αλλά μια μικρή κοινωνία γεμάτη αξίες, παράδοση, και χαρακτήρες. Οι παροιμίες που ακολουθούν αποτυπώνουν τη σχέση του ανθρώπου με το χωριό του — τη νοσταλγία, τη σάτιρα, τις κοινωνικές παρατηρήσεις και τα ήθη που γεννήθηκαν στα καλντερίμια και τα σοκάκια της υπαίθρου.

1. Απ’ το χωριό σου κυλά το νερό στο χωριό μου. ➤ Υπαινιγμός για εξάρτηση ή επιρροή μεταξύ ανθρώπων ή τόπων.
2. Βρήκε χωριό χωρίς σκυλιά και τριγυρνά χωρίς ραβδί. ➤ Όταν κάποιος αποθρασύνεται επειδή δεν υπάρχει αντίσταση.
3. Γέλασε τον το χωριάτη να τον έχεις πάντα εργάτη.➤ Με πονηριά μπορείς να εκμεταλλεύεσαι τους αφελείς.
4. Γίναμε από δυο χωριά χωριάτες. ➤ Μαλώσαμε και απομακρυνθήκαμε σαν ξένοι.
5. Δεν υπάρχει χωριό που να μην έχει τον τρελό και την πουτάνα του – κι αν δεν έχει, τούς φτιάχνει. ➤ Σε κάθε κοινότητα υπάρχει κουτσομπολιό και «ρόλοι» που επιβάλλονται.
6. Δεν ξυπνάει το χωριό αν δεν λαλήσει ο πετεινός. ➤ Για ανθρώπους που παρακινούν ή ξεσηκώνουν τους άλλους.
7. Δώσε θάρρος στο χωριάτη να σ’ ανέβει στο κρεβάτι. ➤ Μη δίνεις υπερβολική ελευθερία σε κάποιον που δεν ξέρει όρια.
8. Η χώρα κάνει άρχοντες και το χωριό χωριάτες. ➤ Οι συνθήκες διαμορφώνουν και την κοινωνική ταυτότητα.
9. Καλίμασι και Νένητα, Πυργί και Βερβεράτο – αυτά τα τέσσερα χωριά βάζουν τη Χίο κάτω. ➤ Τοπική παροιμία της Χίου που δηλώνει τη δύναμη της υπαίθρου.
10. Και το χωριό σου είναι κοντά και ξέρω τίνος είσαι. ➤ Γνωρίζω από πού κρατά η σκούφια σου – τίποτα δεν μένει κρυφό.
11. Κακό χωριό τα λίγα σπίτια.  ➤ Όπου όλοι γνωρίζονται, γίνονται εύκολα παρεξηγήσεις και σχόλια.
12. Κάλιο πρώτος στο χωριό παρά στερνός στην πόλη. ➤ Καλύτερα να ξεχωρίζεις σε μικρό περιβάλλον παρά να χάνεσαι σε μεγάλο.
13. Κάλιο σε μικρό χωριό παρά σε μεγάλη χώρα.➤ Πιο ανθρώπινη η ζωή σε μικρό τόπο.
14. Κάλιο στο χωριό γνωστός, παρά στην πόλη άγνωστος.➤ Η φήμη και οι σχέσεις μετρούν πιο πολύ από την ανωνυμία.
15. Καλό το χωριό, μα όχι για να κατακάτσεις.➤ Καλό να περνάς από εκεί, αλλά όχι για να ζήσεις μόνιμα (ή περιορισμένα).
16. Μικρό χωριό, συχνή αγγαρεία.➤ Στις μικρές κοινότητες όλοι συμμετέχουν στις δουλειές.
17. Ο θυμός του χωριάτη, ζημιά της τσέπης του.➤ Όποιος θυμώνει εύκολα, συνήθως βλάπτει τον εαυτό του.
18. Ο χωριάτης κι αν πλουτίσει, το τσαρούχι δεν τ’ αφήνει.➤ Η καταγωγή και οι συνήθειες δύσκολα αλλάζουν.
19. Ο χωριάτης μυρίζει πάντα από κάπου.➤ Ο απλοϊκός άνθρωπος δύσκολα κρύβει την καταγωγή του.
20. Σε παλιό χωριό, καινούργιος νόμος δεν γίνεται.➤ Οι αλλαγές είναι δύσκολες σε παραδοσιακές κοινωνίες.
21. Σε τούτο το στραβό χωριό, παπά δεν είχε κι ήρθα…➤ Εγώ έλειπα για να ολοκληρωθεί η συμφορά. (ειρωνικά)
22. Στο χωριό, στο μεσοχώρι.➤ Ρεζίλι σε κοινή θέα, στο επίκεντρο.
23. Τον τρελό και τον χωριάτη, ξένοι πόνοι τούς γερνάνε.➤ Ο αφελής και ο ανόητος πληρώνουν τα λάθη των άλλων.
24. Το χωριό κάνει τον παπά.➤ Το περιβάλλον διαμορφώνει την κοινωνική θέση και εξουσία.
25. Του καλορίζικου χωριάτη του πεθαίνει η γυναίκα, του κακορίζικου του ψοφάει το βόδι.➤ Άνισες συμφορές σε διαφορετικούς ανθρώπους.
26. Του χωριάτη ο όρκος τάξιμο, του αρχόντου ο λόγος δώσιμο.➤ Η αξία του λόγου διαφέρει ανάλογα με την κοινωνική θέση.
27. Του χωριάτη το παιδί, δυο και τρεις φορές χωριάτης.➤ Οι συνήθειες και η νοοτροπία περνούν από γενιά σε γενιά.
28. Χωριάτης άγιος κι αν γενεί, να μην τον προσκυνήσεις.➤ Η συμπεριφορά μετρά περισσότερο απ’ το αξίωμα.
29. Χωριάτης και άγιος να γενεί, πάντα χωριάτης είναι.➤ Ο χαρακτήρας δεν αλλάζει εύκολα.
30. Χωριάτης γεννιέται, ματσούκα πελεκάει.➤ Ο χωριάτης είναι σκληραγωγημένος και επινοητικός.
31. Χωριό που φαίνεται, κολαούζο δε θέλει.➤ Τα προφανή δεν χρειάζονται εξηγήσεις.

#παροιμίες #παροιμίες_χωριό #ελληνικές_παροιμίες #παράδοση #λαϊκή_σοφία #χωριό #λαογραφία

💬 Έχεις ακούσει άλλες παροιμίες για το χωριό;

Γράψε μας στα σχόλια!