Παροιμίες, Γνωμικά, Παροιμιώδεις φράσεις.

Το blog ΠΑΡΟΙΜΙΑΚΟΣ ΛΟΓΟΣ αποτελεί την παράθεση του υλικού προσωπικής συλλογής, η οποία δημιουργήθηκε με γνώμονα τον σεβασμό και τον θαυμασμό στην λαϊκή σοφία και στην λαϊκή παράδοση.

Οι παροιμίες, οι παροιμιακές φράσεις και τα αποφθέγματα των φιλοσόφων, καταγράφονται όπως ακριβώς εντοπίσθηκαν από τον συλλέκτη, χωρίς παρέμβαση ή κριτική στο περιεχόμενο.
Η έρευνα, η καταγραφή και η φροντίδα για επεξήγηση όπου χρειάζεται, συνεχίζεται και το blog εμπλουτίζεται συνεχώς.

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΛαϊκήΣοφία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΛαϊκήΣοφία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

06 Νοεμβρίου 2025

Οι γιορτές του Νοέμβρη

Οι γιορτές του Νοεμβρίου και οι λαϊκές τους παροιμίες

Εορτολόγιο του Νοεμβρίου, συμβολική εικόνα.

Ο Νοέμβριος: μήνας βροχών, σποράς και μεγάλων γιορτών της παράδοσης.

Ο Νοέμβριος είναι από τους πλουσιότερους μήνες σε γιορτές και λαϊκές δοξασίες. Ο λαός τον αποκαλούσε «Βροχάρη» και πίστευε πως οι άγιοι του Νοέμβρη φέρνουν αλλαγές στον καιρό, καθοδηγούν τον γεωργό και σηματοδοτούν την έναρξη του χειμώνα. Οι παροιμίες που συνοδεύουν τις γιορτές αυτές είναι μικρά «δελτία καιρού», αλλά και θρύλοι αιώνων.

🔹 8 Νοεμβρίου – Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ (Ταξιάρχης)

Οι Ταξιάρχες θεωρούνται φύλακες και «αρχή του χειμώνα». Ο Μιχαήλ, ειδικά, συνδέεται με αέρα και αλλαγές στην ατμόσφαιρα.

  1. Τ’ Άη-Στράτηγου αν δε φυσήξει, χειμώνας δεν αρχίζει.
  2. Τ’ Αρχαγγέλου οι αέρηδες ανοίγουν τον χειμώνα.
  3. Στ’ Άη-Μιχάλη το αντάμωμα, αλλάζει ο καιρός.

🔹 11 Νοεμβρίου – Άγιος Μηνάς

Προστάτης των εμπορικών και των σπιτιών. Θεωρούνταν σημάδι για τα πρώτα δυνατά κρύα.

  1. Τ’ Άη-Μηνά σφίγγουν τα κρύα.
  2. Τ’ Άη-Μηνά το κρύο μπαίνει στα κόκαλα.

🔹 14 Νοεμβρίου – Άγιος Φίλιππος

Από εδώ ξεκινούσε παραδοσιακά η νηστεία των Χριστουγέννων· ο μήνας μπαίνει βαθιά στο φθινόπωρο.

  1. Από τ’ Άη-Φίλιππου και πέρα, μέρα μικρή — νύχτα μεγάλη.
  2. Τ’ Άη-Φιλίππου το σκοτάδι μεγαλώνει.

🔹 21 Νοεμβρίου – Εισόδια της Θεοτόκου (Παναγία η Μεσοσπορίτισσα)

Σημαντική γιορτή για τους αγρότες — «μέση της σποράς» και ευχή για καλή χρονιά.

  1. Της Μεσοσπορίτισσας, αν δε σπείρεις, μην περιμένεις.
  2. Της Παναγιάς σπέρνει ο φτωχός, θερίζει ο πλούσιος.

🔹 30 Νοεμβρίου – Άγιος Ανδρέας (Άη-Αντρέας)

Ίσως η πιο γνωστή παροιμιακή γιορτή του μήνα. Θεωρείται ο «προξενητής του χειμώνα».

  1. Τ’ Άη-Αντριός αντρειεύει το κρύο.
  2. Τ’ Άη-Αντρέα αν χιονίσει, ο χειμώνας βαραίνει.
  3. Ο Άη-Αντρέας του χειμώνα ο προξενητής.

🌧️ Ο Νοέμβριος στις δουλειές και στον καιρό

Ο μήνας είναι ταυτισμένος με τις βροχές και τη σοδειά. Κάποιες από τις πιο διαδεδομένες παροιμίες:

  1. Νοέμβρης βρέχει, πλουτίζει ο γεωργός.
  2. Ο Νοέμβρης με νερό, κάνει κάθε σπόρο χρυσό.
  3. Αν δε βρέξει τον Νοέμβρη, ούτε στάρι ούτε κριθάρι.
  4. Νοέμβρης δίχως νερό, μάνα χωρίς παιδί.
Δείτε εδώ πολλές ακόμη παροιμίες και σοφές ρήσεις της παράδοσης για τον Νοέμβριο.

29 Ιουλίου 2025

Παροιμίες για σκύλους: Λόγος απλός, νόημα βαθύ

🐾 Παροιμίες για σκύλους: Λαϊκή σοφία με δόντια και ουρά


Λαογραφική εικόνα με σκύλο και καραβάνι σε παραδοσιακό ελληνικό τοπίο.

Στην ελληνική παράδοση, τα ζώα —και ιδιαίτερα ο σκύλος— έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις παροιμίες. 

Άλλοτε πιστός φίλος, άλλοτε σύμβολο αχαριστίας, εξουσίας ή πονηριάς, ο σκύλος αποτυπώνει λαϊκά συναισθήματα και εμπειρίες με τρόπο καίριο και αλληγορικό.

Σε αυτή τη συλλογή θα βρείτε δεκάδες παροιμίες με θέμα τον σκύλο, μαζί με αναλυτικές ερμηνείες που φωτίζουν το πνεύμα και την ειρωνεία της λαϊκής σοφίας.

 Από το «Ο σκύλος γλείφει το χέρι που τον χτυπά» ως το «Ψόφησαν τα σκυλιά που γαβγίζανε τ’ αφεντικά», κάθε φράση κρύβει και μια μικρή αλήθεια για τη ζωή.

📚 Ενδεικτικά περιλαμβάνονται:

  • Παροιμίες για πίστη, αχαριστία και εξουσία
  • Χιουμοριστικές και ειρωνικές ρήσεις για σχέσεις και συμπεριφορές
  • Συμβουλές «κρυμμένες» σε σκληρές εικόνες της υπαίθρου
🧠 Η γλώσσα μιλά για την κοινωνία. Μέσα από τον σκύλο, ο λαός σχολιάζει τον άνθρωπο.

Ετικέτες: #Παροιμίες #Σκύλος #ΛαϊκήΣοφία #ΕλληνικήΠαράδοση #ΠαροιμίεςΜεΣκύλους #Λαογραφία #ΓλώσσαΚαιΠαράδοση