Συγγενείς - Συγγένεια (60)

 Παροιμίες για συγγενείς

Οι συγγενείς καταλαμβάνουν έναν ξεχωριστό – και συχνά αμφίθυμο – ρόλο στη λαϊκή σοφία. Μπορεί να είναι στήριγμα, μπορεί όμως και να προκαλούν τριβές, ζήλιες, υπόγειες συγκρίσεις ή εξαρτήσεις.
Οι παροιμίες που αναφέρονται στους συγγενείς μιλούν συχνά με χιούμορ, σκωπτικό τόνο ή ρεαλισμό, σχολιάζοντας τις κοινωνικές προσδοκίες, τις οικογενειακές συγκρούσεις και την απόσταση ανάμεσα στο «είμαστε συγγενείς» και «είμαστε κοντινοί».

1. Αλίμονο σε αυτόν που περιμένει γιόμα από τούς δικούς του και δείπνο από τούς γειτόνους.
2. Άλλα λέει η θεια μου, άλλα ακούν τ’ αυτιά μου…➤ Ασυνεννοησία.
3. Ανάθεμα που έχει δικούς και περπατεί με ξένους.
4. Αν θες καλόν υπάλληλον μην παίρνεις συγγενή σου.
5. Από ξένους βρίσκεις δροσιά και από δικούς σου φωτιά.
6. Ας είναι πολύ το γένος μου κι ας με μισεί ο κόσμος.
7. Γιατί είναι βαθιά το μάτι σου βγαλμένο; γιατί μου το έβγαλε δικός μου.
8. Για του συντέκνου το χατίρι, τιμούν και το γαϊδούρι.
9. Δεν με πονούν οι μαχαιριές, που έχω από τους εχθρούς μου ως με πονάνε οι γρατζουνιές που έχω από τους δικούς μου.
10. Δικοί μου όσους κλεί η πόρτα μου.
11. Εάν ο καθένας έχει το δικό του, ο διάβολος δεν έχει τίποτα.
12. Έλα παππούλη μου, να σου δείξω τ’ αμπελοχώραφά σου…➤ Επίδειξη γνώσεων.
13. Η… πού ’χει άντρα και παιδί στο χορό μην κατεβεί. ➤Έχει υποχρεώσεις και δεν προλαβαίνει…..
14. Η συννυφάδα με το καρφάκι και η κουνιάδα με το φαρμάκι.
15. Θείος κι ανηψιός, διάολος και μισός.
16. Καθένας με το δικό του σακί πάει στο μύλο.
17. Καλοί, κακοί οι συγγενείς, να μην τους κάνεις ξένους.
18. Καλύτεροι οι αδελφοί της εκκλησιάς παρά οι αδελφοί της κοιλιάς.
19. Καλύτερος ο ξένος, χειρότερος ο δικός σου.
20. Κάνει τους ξένους εδικούς του και τούς δικούς του ξένους.
21. Κούνια που σε κούναγε…
22. Μας παίζουν τις κουμπάρες… ➤Μας κοροϊδεύουν.
23. Με τους δικούς σου (τους συγγενείς σου) φάε, πιες κι αλισβερίσι μην κάνεις…
24. Με τους δικούς σου φάε, πιες και με τον ξένο χωρατέψου…
25. Μήτε γουρούνι άρχοντα, μήτε σκυλί αφέντη, μήτε σόγι στη μοιρασιά.➤ Οι συγγενείς στη διανομή περιουσίας γίνονται πηγή προστριβών και αδικίας.
26. Ξένου παινέψου και δικού σου παραπονέψου. ➤ Με τους δικούς να είσαι αυστηρός, με τους ξένους γενναιόδωρος – δείχνει σεμνότητα.
27. Ο δικός σου μπορεί να βρίσει, μα δεν θέλει να σε αδικήσει.
28. Ο δικός σου μπορεί να πει μα να ακούσει δεν μπορεί.
29. Οι εδικοί πάνε μαζί, όχι τα πορτοφόλια αυτά δεν είναι συγγενείς και πάνε χώρια χώρια.
30. Οι συμπεθέροι και οι κουμπάροι τον πρώτο χρόνο έχουν χάρη.
31. Οι φίλοι μου γίναν εχθροί και οι δικοί μου ξένοι.
32. Ο καλύτερος συγγενής είναι ο εαυτός σου.
33. Όποιος έχει γυναίκα και παιδί δε μπορεί να κάθεται με τα δάχτυλα στο στόμα.
34. Όποιος έχει νονό, τρώει κουλούρι…➤ Προστάτες.
35. Όπου δεν υπάρχει ξένος, το σόι μαλώνει πιο ελεύθερα.➤ Η παρουσία ξένων “συγκρατεί” τις οικογενειακές εντάσεις — αλλιώς ξεσπούν.
36. Όσες κουρούνες γαλανές τόσες καλομητριές.
37. Ο συγγενής μπορεί να πει, μα δεν μπορεί να σ' ακούσει.
38. Όταν μαλώνουνε οι συγγενείς, ευχαριστιούνται οι εχθροί.
39. Όταν σε βλέπω κουμπάρε μου σε θυμάμαι.
40. Όταν σε στραβώσει ο δικός σου, κάνει βαθύτερες κουφάλες.
41. Ούτε το σκυλί του εχθρού μου.»➤ Δείχνει τη βαθιά αντιπάθεια, συχνά εκφρασμένη για συγγενή σε προστριβή.
42. Ποιος σου'βγαλε το μάτι; ο δικός σου.
43. Πολλοί συγγενείς, λίγοι λίγοι...➤ Ειρωνικό σχόλιο στη μαζικότητα και την “παραμόρφωση” των οικογενειακών σχέσεων.
44. Πουλάει τον ξάδερφο για ένα βόλι φακή.➤ Σχόλιο για την απληστία ή την αχαριστία μέσα στην ίδια την οικογένεια.
45. Σε έκανα κουμπάρο, για να μπαίνεις με το θάρρος.
46. Σε καλού κουμπάρου σπίτι, όποιος κάθεται δε φεύγει
47. Στεφάνωσε και μπλέτσωσε και βάφτισε και φεύγα.
48. Συμπέθεροι και σύντεκνοιν ότι φάνε και ότι πιούνε, τον πρώτο χρόνο και τον δεύτερο τον πόνο.
49. Το αίμα νερό δεν γίνεται κι αν γίνει δεν θολώνει.
50. Το αίμα νερό δεν γίνεται κι αν γίνει δεν πίνεται.
51. Τον εδικόν μου κούρευαν κι ήταν ντροπή δική μου.
52. Το σόι μόνο στο φαΐ ενώνεται.➤ Ειρωνικό σχόλιο για τις επιφανειακές οικογενειακές συνευρέσεις.
53. Του ενός μητέρα, του άλλου μητριά.
54. Του νονού μας το νονό και εμείς νονό τον έχουμε.
55. Του ξένου είναι παράπονο και του δικού μαχαίρι.➤ Ο λόγος ή η προσβολή από συγγενή πληγώνει περισσότερο.
56. Τους συγγενείς να τους υπομένεις τους άλλους όχι.
57. Του συντέκνου μου ο σκύλος, σύντεκνος μας είν'κι εκείνος.
58. Τώρα που σε είδα άντρα μου σε θυμήθηκα.
59. Φίλος για φίλο χάνεται, φίλη για φιλενάδα, κουμπάρος για κουμπάρισα, κουνιάδος για κουνιάδα.
60. Είπαν κουμπάρε φάε και αυτός δεν έκαμε νισάφι. ➤ Δεν τελείωνε.

#Παροιμίες #Συγγενείς #Σόι #Οικογένεια #ΛαϊκήΣοφία #ΠαροιμίεςΓιαΤοΣόι #ΕλληνικήΠαράδοση #ΣχέσειςΑίματος

💬 Έχεις ακούσει άλλες παροιμίες για την συγγένεια και τους συγγενείς;
Γράψε μας στα σχόλια!