Παροιμίες για την Παιδεία
![]() |
Η παιδεία δεν είναι μόνο γράμματα· είναι ήθος, παράδειγμα και διαρκής μάθηση. |
Η παιδεία είναι ο τρόπος που μαθαίνουμε να σκεφτόμαστε, να πράττουμε και να συνυπάρχουμε. Η λαϊκή σοφία τιμά το διάβασμα, τη τέχνη και το παράδειγμα, θυμίζοντας πως η μάθηση δεν τελειώνει ποτέ και πως ο δάσκαλος διδάσκει πρώτα με το βίωμά του.
- Αγάνωτο κουδούνι, δεν παίζει.
- Άλλα είναι τα γράμματα κι άλλη είναι η γνώση.
- Αλίμονο που γέρασε και ασπρίσαν τα μαλλιά του και γνώση δεν εφύλαξε για τα γεράματά του.
- Αλί του που θα γελαστεί και δεν θα βάλει γνώση.
- Άλλα είναι τα γράμματα και άλλη είναι η γνώση.
- Άλλο να είσαι διαβασμένος και άλλο κοσμογυρισμένος.
- Άλλος το γρόσι κι άλλος τη γνώση.
- Αλλού πουλούνε γράμματα και αλλού πουλούνε γνώση.
- Αν δεν αργάσεις το πετσί, παπούτσι δεν το κάνεις, και αν δεν το στύψεις το κερί, το μέλι δεν το βγάνεις.
- Αν έχεις γένια, θα ξέρεις που είναι και τα χτένια.
- Άνθρωπος αγράμματος, ξύλο απελέκητο. — Η μόρφωση «σμιλεύει» τον άνθρωπο.
- Άνθρωπος δίχως γράμματα και μόνο με την γνώση, μπορεί να ανέβει στο βουνό λιοντάρι να μερώσει.
- Άνθρωπος χωρίς γνώση είναι σώμα χωρίς ψυχή.
- Από μπροστά παιδάκι μου έπρεπε να έχεις γνώση, να μην αφήσεις το κακό απάνω σου να απλώσει.
- Από τα πανεπιστήμια βγαίνουνε σπουδαγμένοι κι από καλή ανατροφή οι καλλιεργημένοι
- Ας ήξερα δυο γράμματα κι ας ήμουν με ένα μάτι
- Αυτός που δεν έχει γνώσεις, δίνει πίστη στο καθετί.
- Αυτός που δεν ξέρει και δεν ξέρει πώς δεν το ξέρει είναι τρελός να τον αποφεύγεις.-Αυτός που δεν ξέρει και το ξέρει πως δεν ξέρει είναι παιδί, μόρφωσέ τον.-Αυτός που έχει γνώσεις κι έχει τη συναίσθηση αυτών που ξέρει, είναι σοφός.(Αραβική).-
- Αυτός που ξέρει και δεν ξέρει πώς ξέρει κοιμάται ξύπνα τον.-Αυτός που ξέρει και το ξέρει πώς ξέρει είναι φρόνιμος, ακολούθησε τον.
- Βόδι εγεννήθηκες και βόδι θα πεθάνεις.
- Γηράσκω δ'αεί διδασκόμενος(γερνάω πάντα μαθαίνοντας πολλά ) Σόλων.
- Γνωρίζει η γάτα τον ποντικό και ας είναι και αλευρωμένος.
- Δάσκαλος που δίδασκε και νόμο δεν εκράτει. — Η υποκρισία ακυρώνει τη διδασκαλία.
- Δεν είναι κανείς ποτέ πολύ μεγάλος για να μάθει.
- Δεν κλαίω που πεθαίνω, μόνο που δεν ζω για να μαθαίνω
- Δεν με μέλει που γερνάω,, όσο ζω τόσο μαθαίνω
- Δεν ξέρει που πάν τα τέσσερα.
- Δεν το'χω πως πεθαίνω, μόνο πώς δεν μαθαίνω
- Διάβαζε πολύ, αν θες να δεις μέρα καλή.
- Δίνεις πλούτη, δίνεις γνώση, δίνεις φτώχεια δίνεις τρέλα.
- Εκείνο που γνωρίζουμε είναι μηδαμινό, εκείνο που αγνοούμε είναι άπειρο.
- Εκείνος που διδάσκει μαθαίνει.
- Ελάτε εσείς οι γνωστικοί να φάτε του τρελού το βιος.
- Ενθουσιασμός χωρίς γνώση, είναι άλογο χωρίς χαλινό.
- Επανάληψη, μήτηρ πάσης μαθήσεως. — Η σταθερή άσκηση φέρνει γνώση.
- Έχουν γνώση οι φύλακες.
- Η αλεπού ξέρει πολλά αλλά εκείνος που την πιάνει ξέρει περισσότερα.
- Η αμάθεια είναι η μητέρα όλων των παθών.
- Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός. — Η σωστή εκκίνηση μετρά πολύ στη μάθηση.
- Η γνώση δεν κρέμεται απ’ τα γένια.
- Η γνώση δεν πουλιέται με το γρόσι.
- Η γνώση δεν πουλιέται στο παζάρι(η γνώση δεν αγοράζεται).
- Η γνώση είναι δύναμη. — Η καλλιέργεια ανοίγει δρόμους.
- Η γνώση είναι θησαυρός και η πράξη το κλειδί του.
- Η γνώση θέλει κόπο.
- Η γνώση κέρατα δεν έχει. — Δεν έχει ανάγκη από γνωρίσματα.
- Η γνώση μου δεν συμπληρώνεται, μειώνεται.
- Η επανάληψη είναι μητέρα της μάθησης.
- Ήθελες να μυρίσω τα νύχια μου... — Έλλειψη ενημέρωσης.
- Ήλθε η γνώση και έφυγε το γρόσι.
- Η μάθηση είναι το μάτι του νου.
- Η μητέρα των σπουδών είναι η επανάληψη.
- Η μόρφωση τον ευτυχή στολίζει, τον άτυχο με θάρρος τον οπλίζει.
- Η παιδεία αρχίζει στο σπίτι. — Οι γονείς θέτουν το πρώτο παράδειγμα.
- Η παιδεία είναι το μπαστούνι της ζωής.
- Η παίδεψη νικάει τη φύση. — Ο μορφωμένος καταφέρνει πολλά.
- Θαρρείς όσοι διαβάζουνε, γραμματισμένοι είναι;
- Και με τη γνώση μόνο, πολεμάς λιοντάρι.
- Και το νεράντζι είναι πικρό, μα αν ξέρεις κάνεις γλυκό.
- Και χίλια να ξέρεις ,όποιος ξέρει ένα να τον ακούς.
- Καλά γράμματα σπουδάζεις ,χρυσό βραχιόλι στο χέρι βάζεις.
- Κάλλιο γέρος μαθητής παρά αμαθής.
- Κάλλιο ένας γνωστικός εχθρός παρά ένας μουρλός φίλος.
- Κάλιο γνώση δίχως γρόσι παρά γρόσι δίχως γνώση.
- Κάλλιο γνώση παρά γρόσι.
- Κάλλιο γνώση παρά δύναμη.
- Κάλλιο να ξέρεις παρά να έχεις(πάντα η γνώση είναι προτιμότερο από τον πλούτο).
- Κάλλιο όποιος ξέρει, παρά όποιος έχει.
- Κανείς δεν ξέρει τίποτα από την κοιλιά της μάνας του.
- Κάνε με σοφό να σε κάνω πλούσιο.
- Κατά που βλέπεις και ακούς, μαθαίνεις.
- Κοντά στο νου και η γνώση. — Η εξυπνάδα αν συμπλέει με την γνώση.
- Κοντά στο νου κι η γνώση. — Ο έξυπνος καταλαβαίνει.
- Μαθαίνει δυο φορές εκείνος που διδάσκει
- Μάθαινε τα παλιά, να ξέρεις τα καινούργια
- Μάθε γέρος γράμματα, να' χεις καλά γεράματα.
- Μάθε νέος γράμματα, να ’χεις καλά γεράματα.
- Μάθε τέχνη κι άστηνε, κι αν πεινάσεις πιάστηνε. — Η γνώση και δεξιότητα πάντα ωφελούν.
- Μάθε παιδί μου γράμματα. — Έμφαση (συχνά ειρωνική) στην αξία της μόρφωσης.
- Μάθημα ξεμάθημα, δυο καλά μαθήματα.
- Μαθημένο είναι τ'αρνί και κουρεύεται να ζεί.
- Μακριά γένια έχει και η κατσίκα, αλλά γνώση δεν έχει.
- Μέτρα κότα τα πουλιά σου όταν σκάσουνε τα αυγά σου.
- Μέχρι να σκεφτεί ο γνωστικός, ο τρελός τον πέρασε τον καιρό του.
- Μην κλαις τον αμάθητο, ωσάν τον μαθημένο.
- Μην τα ψιλοκοσκινίζεις, αφού δεν τα γνωρίζεις.
- Μη σε πιάσει η πένα του ….κάηκες!
- Μικρός δεν έμαθες, μεγάλος μην ελπίζεις.
- Μοσχάρι πήγε, βόδι γύρισε
- Μύρια ήξερε και χίλια μάθαινε
- Να ήξερα το τέλος μου, πού'θελα καταντήσω, δεν άνοιγα το στόμα μου, καθόλου να μιλήσω.
- Να μη σ'ήξευρα θάλασσα, να μπω να κολυμπήσω.
- Να πουλάγανε την γνώση να αγοράζαμε καμπόση.
- Να πουλιότανε η γνώση, ν’ αγοράζαμε καμπόση.
- Να 'χαν οι κουρούνες γνώση, να μας δάνειζαν καμπόση.
- Ξέρει ο βλάχος τι έχει στον ντουρβά του.
- Ξέρει ο μπουρμάς(χοίρος) ίντα είναι ο χουρμάς.
- Ξέρει ο τσουκαλάς που κολλά το αυτί.
- Ο αγράμματος και ο στραβός την ίδια τύχη έχουν.
- Ο γερασμένος σκύλος, καινούργια παιχνίδια δεν μαθαίνει
- Ο Θεός παίρνει πρώτα τη γνώση και μετά το βιος.
- Οι άσπρες τρίχες, δεν κάνουν τη γνώση.
- Οι γνώσεις βάνουν γνώση.
- Οι ρωμιοί έχουν την γνώση έξω από το φέσι.
- Όλοι ξέρουν δώδεκα και ο γέρος δεκατρία.
- Ο νους και η γνώση είναι μαζί και λέει ο νους στη γνώση, βάστα τα λόγια σου καλά, για θα το μετανιώσεις.
- Όποιος ακούει καλά, μαθαίνει.
- Όποιος βρίσκει χαίρει κι όποιος ξέρει έχει.
- Όποιος γνωρίζει γράμματα, έχει διπλά τα μάτια.
- Όποιος δεν έχει γερό κεφάλι, πρέπει να έχει γερά πόδια.
- Όποιος έχει πολύ μυαλό, δεν κουράζει το κορμί.
- Όποιος έχει το αλεύρι στο σακί, έχει τη γνώση όλη.
- Όποιος μικρός το μαθαίνει…(οτιδήποτε), μεγάλος δεν τ’ αφήνει.
- Όποιος ξέρει γράμματα έχει τρία μάτια. Κι όποιος δεν ξέρει έχει ένα κι εκείνο στραβό.
- Όποιος ξέρει λίγα, τα λέει και τα ξαναλέει.
- Όποιος ρωτά δε χάνει πολλά, αλλά μαθαίνει.
- Όποιος τα ξέρει όλα δεν ξέρει τίποτα.
- Όποιος το' φαγε το ξέρει κι όπου το'χει το κοιτάζει.
- Όπου έβαλε ο κουτός το μάτι, έβαλε ο αγνωστικός το χέρι.
- Όπου βρίσκει χαίρεται, και όπου γνωρίζει παίρνει.
- Όπου (όταν) χτίζεται ένα σχολείο, κλείνει μια φυλακή.
- Όσα κατέεις ξυπνητός, κατέω όταν κοιμούμαι.
- Όσα ξέρει ο Κωσταντής, δεν τα ξέρει άλλος κανείς. — Ειρωνικά για τους πολύξερους.
- Όσες παγίδες ξέρει ο κυνηγός, τόσα μονοπάτια ξέρει η αρκούδα.
- Όση γνώση κρύβει η κάπα, τόσες τρέλες κρύβει η γούνα.
- Όσο ζώ και δεν πεθαίνω όλο τέχνες θα μαθαίνω.
- Όσο ζώ και δεν πεθαίνω, τόσο πιο πολλά μαθαίνω.
- Όσο να ’ρθει η γνώση, πάει το γρόσι.
- Όσο ξέρεις τι είναι, πρέπει να το κάνεις, όσο θυμάσαι τι είναι, πρέπει να το περιμένεις.
- Όσο πιο πολύ μαθαίνουμε, τόσο πιο πολύ αγαπούμε.
- Όταν είχα γρόσι δεν είχα γνώση, τώρα που έχω γνώση, δεν έχω γρόσι.
- Όταν εμοίραζε ο θεός τη γνώση και την χάρη, δεν βρέθηκε ένας από εμάς, από τα δυο να πάρει.
- Όταν η γνώση δεν βαστά, το γρόσι δεν αξίζει.
- Όταν η τύχη δε βοηθά, η γνώση δεν αξίζει.
- Όταν φύγουν οι φίλοι και τα λεφτά μόνο η μόρφωση σε σώζει
- Ότι γράφεται δεν είναι ευαγγέλιο.
- Ότι κατέεις (ξέρεις) λέγε το να το κατένε και άλλοι.
- Ότι μαθαίνει ο σκύλος δεν το ξεχνά
- Ότι μαθαίνεις εκείνο και κρατάς.
- Ό,τι μάθεις μικρός, δεν το ξεχνάς μεγάλος. — Τα θεμέλια μπαίνουν νωρίς.
- Παντέρμη νόηση και πού'σαι να σ'αγοράσω.
- Πέτρα πελεκημένη στο κενό δεν απομένει.
- Πήγαινε μ’ έναν που ξέρει για να μάθεις κι εσύ κάτι.
- Πολλά είναι τα ωφελούμενα μα λίγοι το κατένε. — Ξέρουν.
- Πολλά κατέχεις μα λίγα σε ωφελούνε.
- Πολλά μαλλιά και λίγη γνώση.
- Πολλά ξέρει ο ποντικός μα περισσότερα ο γάτος.
- Πολλοί οι δρόμοι που έχει ο νους.
- Πού άμαθα μπήκε στο χορό, όλο και θα σκοντάφτει. — Xωρίς εμπειρία κάνεις λάθη.
- Πράγμα που γνωρίζουμε, δίχως κρίση παίρνουμε.
- Πρέπει να βλέπεις για να μάθεις.
- Πρέπει να πάθεις χίλιες ζημιές, για να μάθεις χίλιες γνώσεις.
- Πριν γίνεις τιμονιέρης, μάθε να τραβάς κουπί.
- Πρώτα έπρεπεν ο λογισμός, πρώτα έπρεπε η γνώση, πριν να πλακώσει το κακό και στην καρδιά ριζώσει.
- Πρώτα παίρνει ο θεός την γνώση κι ύστερα το βιος.
- Ρώτα να μαθαίνεις και γύρευε να βρίσκεις.
- Σαν δεν ξέρεις να υφάνεις τα μασούρια τι τα βάνεις;
- Σαν δεν ξέρεις να φουρνίσεις, τι το θέλεις το ζυμωτό;
- Σαράντα πέντε Γιάννηδες ενός κοκκόρου γνώση.
- Σ'ένα μήνα για καλό μου πέρασα τον δάσκαλό μου.
- Σε μικρή κεφαλή, βρίσκεται μεγάλη γνώση.
- Στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα. — Η πείρα έρχεται αργά.
- Τα γράμματα είναι καλά μα να'χεις νού και γνώση.
- Τα γράμματα είναι το μάτι του νου.
- Τα γράμματα θέλουν κόπο. — Η μάθηση απαιτεί προσπάθεια.
- Το γράμμα διδάσκει, το παράδειγμα πείθει. — Η πράξη είναι ισχυρότερη από τα λόγια.
- Τα γραμμένα άγραφτα δεν γίνονται.
- Τα γραφτά δεν λιώνουνε.
- Τα δυο σου μάτια τέσσερα στο διάβασμα να κάνεις και τα θεμέλια της ζωής με γράμματα να βάνεις.
- Τα λόγια πετούν τα γραφτά μένουν.
- Την γνώση την εσπείρανε και όσοι προλάβαν πήρανε.
- Το άγριο δέντρο και ο αγράμματος, προκοπή δεν κάνουν.
- Το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού. — Ο σοφός μαθαίνει από το λάθος.
- Το ένα σκέλος της γνώσης είναι να ξέρεις ποια είναι τα πράγματα, που δεν αξίζει να μάθεις.
- Το κακό στον κόσμο δεν το προκαλεί αυτός που λέει όσα ξέρει,αλλά εκείνος που λέει περισσότερα από όσα ξέρει.
- Το καλό το παλικάρι ξέρει και άλλο μονοπάτι.
- Το μυαλό δεν πουλιέται στο παζάρι.
- Το να δεις μια φορά κάτι είναι καλύτερο από το να το ακούσεις εκατό φορές.
- Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο. — Ιστορική φράση για αυστηρή αγωγή· σήμερα αμφισβητείται.(Παλαιϊκό)
- Το ταλέντο είναι σπίθα, αλλά η μελέτη την κάνει φλόγα.
- Του ρωμιού η γνώση, στερνά του έρχεται.
- Το ψωμί που με χορταίνει το γνωρίζω από μακριά.
- Τώρα στα γεράματα…, μάθε γέρο γράμματα.
- Χίλια ξέρε κι ένα ρώτα.
- Χοντρός και ακόνιστος του αγράμματου ο νους.
- Ώσπου να έρθει η γνώση πάει το γρόσι.
- Ως τα τριάντα μπόι, ως τα σαράντα γνώση.

Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου