Σεπτέμβριος - Τρυγητής (28)

 Παροιμίες και λαϊκές ρήσεις για τον Σεπτέμβριο

Σεπτέμβριος, ο μήνας των αλλαγών, ο μήνας της αρχής και του τέλους. 
Ο Σεπτέμβριος σηματοδοτεί την αρχή του φθινοπώρου και το τέλος του καλοκαιριού.  Την αρχή των υποχρεώσεων και το τέλος της ανεμελιάς των καλοκαιρινών διακοπών.  Είναι ο μήνας της επιστροφής, των ενάρξεων, της αλλαγής, των στόχων και της νοσταλγίας.    Είναι όμως ταυτόχρονα και ο μήνας της δημιουργικότητας, αφού έχουν γεμίσει οι μπαταρίες και έχει ξεκουραστεί το σώμα. 
Το όνομά του το πήρε από την λατινική λέξη septem (επτά), καθώς ήταν ο έβδομος μήνας του αρχαίου δεκάμηνου ρωμαϊκού ημερολογίου.  Αργότερα, με την προσθήκη του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου στην αρχή του έτους, ο Σεπτέμβριος μετακινήθηκε στην ένατη θέση, χωρίς όμως να αλλάξει την ονομασία του.  Η πιο κοινή λαϊκή ονομασία του Σεπτέμβρίου είναι «Τρυγητής».  Ονομασία που φυσικά συνδέεται με τον τρύγο, την κύρια αγροτική εργασία αυτού του μήνα. Δες τι λένε οι παροιμίες για τον πρώτο μήνα του φθινοπώρου.

1. Αν δε βρέξει το Σεπτέμβρη, δεν έχει σταφύλι ούτε κριθάρι. ➤ Αναδεικνύει την εξάρτηση της σοδειάς από τον καιρό.
2. Αν ίσως βρέξει ο Τρυγητής, χαρά στον τυροκόμο.
3. Αυλάκωσε τα αμπέλια σου να φας γλυκιά σταφίδα.
4. Βοηθάει ο Αι- Γιάννης και ο Σταυρός, γιομίζει το αμπάρι κι ο ληνός. ➤ Αμπάρι = αποθήκη σιτηρών. Ληνός = πατητήρι για τα σταφύλια (ή το βαρέλι για το κρασί).
5. Δόξα να έχεις τρυγητή μου, είδα εγώ την προκοπή μου.
6. Δόξα να έχεις τρυγητή μου που είδα χέρι στο βρακί μου. ➤Παντρειά μετά την σοδιά.
7. Έφτασε και ο τρυγητής, ξαπόστασε ο δραγάτης.
8. Ήρθε του σταυρού, σταύρωσε και η ελιά το λάδι.
9. Θέρος, τρύγος, πόλεμος.
10. Κάθε Σεπτέμβρη ο χάρος γράφει στο τευτέρι του όσους θα πάρει.
11. Μάρτη και Σεπτέμβρη ίσια τα μεσάνυχτα. ➤ Ισημερία.
12. Ο Σεπτέμβρης με τα σταφύλια, ο Οκτώβρης με τα μήλα. ➤  Τονίζει τους καρπούς κάθε εποχής και τη διαδοχή των αγροτικών εργασιών.
13. Σεπτέμβρης πρώτα κρύα, τρέχει, ανοίγει τα σχολεία.
14. Σεπτέμβρη στάρι σπείρε και σε πανηγύρι σύρε.
15. Σεπτέμβρη, τρυγητή, χαρά σ’ όποιον σε καρτερεί. ➤ Υμνεί τη γλυκιά προσμονή του τρύγου και της σοδειάς.
16. Στον Τρυγητή σιτάρι σπείρε και στο πανηγύρι σύρε.
17. Στον Τρυγητή, τ’ αμπέλια γύμνασε, και στο πατητήρι ρίχτα. ➤ Συμβουλή για τη σωστή εποχική συγκομιδή των σταφυλιών.
18. Τ΄ Άη Νικήτα κοίτα και τ' Άη Γεωργιού ξεκοίτα.
19. Τον Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουδούνια.
20. Τον Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουκούτσια. ➤ Αναφορά στην ωρίμανση των καρπών και την κατάλληλη εποχή για τον τρύγο.
21. Τον Τρυγητή τ' αμπελουργού πάνε χαλάλι οι κόποι.
22. Το τραγούδι με τον τρύγο, το Δεκέμβρη παραμύθι.
23. Του Σεπτέμβρη οι βροχές, πολλά καλά μας φέρνουν. ➤ Δείχνει τη σημασία της βροχής για τις φθινοπωρινές καλλιέργειες.
24. Του Σταυρού αρμένιζε και του Σταυρού δένε.
25. Του Σταυρού κοίτα και τ’ Αϊ Γιωργιού ξεκίνα.
26. Του Σταυρού σταύρωνε και δένε.
27. Του Σταυρού σταύρωνε και σπέρνε.
28. Τρυγητή σιτάρι σπέρνεις, όσο θες το θέρος παίρνεις.

#Σεπτέμβρης #παροιμίες #λαϊκήσοφία #τρύγος #φθινόπωρο #παραδόσεις #ελληνικέςπαροιμίες #σοφίατουλαού #σταφύλια #αγροτικήζωή

💬 Έχεις ακούσει άλλες παροιμίες για τον Σεπτέμβρη;
Γράψε μας στα σχόλια!