Οι γιορτές του Νοεμβρίου και οι λαϊκές τους παροιμίες |
Ο Νοέμβριος: μήνας βροχών, σποράς και μεγάλων γιορτών της παράδοσης. |
🔹 8 Νοεμβρίου – Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ (Ταξιάρχης)
Οι Ταξιάρχες θεωρούνται φύλακες και «αρχή του χειμώνα». Ο Μιχαήλ, ειδικά, συνδέεται με αέρα και αλλαγές στην ατμόσφαιρα.
- Τ’ Άη-Στράτηγου αν δε φυσήξει, χειμώνας δεν αρχίζει.
- Τ’ Αρχαγγέλου οι αέρηδες ανοίγουν τον χειμώνα.
- Στ’ Άη-Μιχάλη το αντάμωμα, αλλάζει ο καιρός.
🔹 11 Νοεμβρίου – Άγιος Μηνάς
Προστάτης των εμπορικών και των σπιτιών. Θεωρούνταν σημάδι για τα πρώτα δυνατά κρύα.
- Τ’ Άη-Μηνά σφίγγουν τα κρύα.
- Τ’ Άη-Μηνά το κρύο μπαίνει στα κόκαλα.
🔹 14 Νοεμβρίου – Άγιος Φίλιππος
Από εδώ ξεκινούσε παραδοσιακά η νηστεία των Χριστουγέννων· ο μήνας μπαίνει βαθιά στο φθινόπωρο.
- Από τ’ Άη-Φίλιππου και πέρα, μέρα μικρή — νύχτα μεγάλη.
- Τ’ Άη-Φιλίππου το σκοτάδι μεγαλώνει.
🔹 21 Νοεμβρίου – Εισόδια της Θεοτόκου (Παναγία η Μεσοσπορίτισσα)
Σημαντική γιορτή για τους αγρότες — «μέση της σποράς» και ευχή για καλή χρονιά.
- Της Μεσοσπορίτισσας, αν δε σπείρεις, μην περιμένεις.
- Της Παναγιάς σπέρνει ο φτωχός, θερίζει ο πλούσιος.
🔹 30 Νοεμβρίου – Άγιος Ανδρέας (Άη-Αντρέας)
Ίσως η πιο γνωστή παροιμιακή γιορτή του μήνα. Θεωρείται ο «προξενητής του χειμώνα».
- Τ’ Άη-Αντριός αντρειεύει το κρύο.
- Τ’ Άη-Αντρέα αν χιονίσει, ο χειμώνας βαραίνει.
- Ο Άη-Αντρέας του χειμώνα ο προξενητής.
🌧️ Ο Νοέμβριος στις δουλειές και στον καιρό
Ο μήνας είναι ταυτισμένος με τις βροχές και τη σοδειά. Κάποιες από τις πιο διαδεδομένες παροιμίες:
- Νοέμβρης βρέχει, πλουτίζει ο γεωργός.
- Ο Νοέμβρης με νερό, κάνει κάθε σπόρο χρυσό.
- Αν δε βρέξει τον Νοέμβρη, ούτε στάρι ούτε κριθάρι.
- Νοέμβρης δίχως νερό, μάνα χωρίς παιδί.
